Wersja tekstowa infografiki Dostępność WWW i mobile – dlaczego warto dbać o doświadczenie wszystkich użytkowników?

Dostępność WWW i mobile

Dlaczego warto dbać o doświadczenie wszystkich użytkowników?

1/7 populacji światowej to osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności¹. Co drugi Polak ma wadę wzroku. Połowa z nich to osoby niedowidzące w stopniu znacznym². 285 mln osób na świecie ma poważne zaburzenia wzroku, z czego 39 mln to osoby całkowicie niewidome.³

Dostępność (ang. accessibility) - stopień, w jakim dany system może być postrzegany i samodzielnie oraz efektywnie używany przez jak największe grono osób – w tym również wykluczonych cyfrowo (niepełnosprawnych, osób starszych, gorzej wykształconych).

Najważniejsze wytyczne WCAG 2.0.⁴

Postrzegalność - każda udostępniona na stronie informacja powinna być łatwo dostrzegalna.

Istotny jest kontrast kolorystyczny wszystkich elementów przekazujących treść (tekstów, linków, banerów) lub funkcjonalnych (stosunek jasności tekstu do tła co najmniej 4,5 do 1).
Stronę powinno dać się znacząco(co najmniej 200%) powiększyć narzędziami przeglądarki (bez konieczności korzystania z mechanizmu na stronie).

Funkcjonalność - możliwość korzystania ze wszystkich funkcji serwisu.

Nawigacja (menu) powinna być spójna w obrębie serwisu, a użytkownik powinien móc łatwo ustalić gdzie się w danym momencie znajduje.
Wszystkie tytuły (element title) stron muszą być unikalne i informować w pierwszej kolejności o treści podstrony na jakiej znajduje się użytkownik.

Zrozumiałość - udostępniane w serwisie informacje, oraz obsługa interfejsu, powinny być zrozumiałe.

Teksty zamieszczone w serwisie powinny być napisane w miarę możliwości w jak najprostszy sposób.
Komunikaty, które znajdują się na stronie, powinny w jasny sposób wskazywać gdzie popełniono błąd.
Etykiety, nazwy i polecenia (np. „zaloguj się”) muszą być przygotowane zgodnie z konwencją, tak aby przedstawiały treść w sposób zrozumiały dla użytkownika.

Solidność - każda udostępniona w serwisie informacja powinna być przygotowana zgodnie ze standardami.

Wszystkie stosowne elementy interfejsu powinny mieć przypisany odpowiedni atrybut w kodzie strony, która może być odczytana np. przez czytnik ekranowy (program przedstawiający w postaci głosowej to, co znajduje się na ekranie), w celu pomocy w rozumieniu przeznaczenia danego elementu.

Nawet proste działania jak unikalne linki, jasne komunikaty o błędach czy zrozumiałe nagłówki poprawią dostępność strony, a tym samym doświadczenie wszystkich użytkowników, którzy ją odwiedzają.

Sektory, w których wymagania dotyczące dostępności są prawnie uregulowane:

Telekomy.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Administracji i Cyfryzacji, od 10 kwietnia 2016 r. strony internetowe dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych oraz znajdujące się na nich informacje muszą być dostosowane do wytycznych WCAG 2.0.⁵

Administracja publiczna.

30 maja 2015 r. – do tego dnia serwisy administracji publicznej miały być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych zgodnie z międzynarodowym standardem WCAG 2.0.

W 2016 roku tylko 23% stron WWW instytucji publicznych spełniło minimalne wymagania dostępności dla osób o specjalnych potrzebach (w 2015 było to 12,8%).⁶

Lotnictwo.

Amerykański Departament Transportu wydał ustawę, zgodnie z którą podstrony internetowe linii lotniczych, które umożliwiają m.in. sprawdzenie rozkładu lotów czy rezerwację lotu, musiały być dostosowane do standardów WCAG 2.0 do grudnia 2015 r. Dotyczy to nie tylko amerykańskich przewoźników, ale wszystkich linii lotniczych, które obsługują amerykański rynek.

Od grudnia 2016 r. zasady obejmą całe strony internetowe oraz usługi offline – m.in. kioski do samodzielnej odprawy.⁷

Aspekt dostępności jest niezwykle ważny także dla producentów sprzętu.

Częścią systemów operacyjnych Apple (iOS na urządzeniach mobilnych i MacOS na urządzeniach desktopowych) jest VoiceOver, który odczytuje zawartość ekranu w ponad 30 językach. Obecnie używanych jest około miliard urządzeń Apple (czerwiec 2016).⁸

TalkBack to aplikacja zainstalowana fabrycznie na większości urządzeń z Androidem. Przekazuje informacje przy użyciu mowy, dźwięków czy wibracji. W 2015 roku z urządzeń z systemem Android korzystało 1,4 miliarda użytkowników.⁹

Dostępność w MOBILE.

Chociaż WCAG 2.0 tworzony został z myślą o systemach i interfejsach komputerowych, powinien być stosowany także przy projektowaniu mobilnych stron internetowych czy aplikacji.

1. Dostępność = wyszukiwalność

By zwiększyć widoczność strony w wynikach wyszukiwania konieczne jest dostosowanie jej do odpowiednich wymogów technicznych, m.in. zasad dot. dostępności. Użytkownikom mobilnym łatwiej będzie znaleźć stronę, która spełnia te warunki.

Ponad połowa wyszukiwań w Google pochodzi z urządzeń mobilnych.¹⁰

2. Korzyści dla wszystkich

Nasze zdolności zmieniają się w zależności od otoczenia, a tym samym zmieniają się możliwości korzystania z urządzeń mobilnych. W głośnym tłumie nie słyszymy dobrze, a w pełnym słońcu możemy niedowidzieć tego, co jest wyświetlane na ekranie. Wraz z wzrostem popularności urządzeń mobilnych, nasze ograniczenia stają się częstsze. Projektanci muszą więc zwrócić uwagę na przemieszczanie się osób korzystających z aplikacji.

Odpowiednie ułożenie elementów interfejsu umożliwia efektywne korzystanie z aplikacji osobom z złamaną ręką, a także tym, którzy mają ją chwilowo zajętą (np. trzymając siatkę z zakupami).
Możliwość znacznego zgłośnienia komunikatów, a także ich alternatywne wersje (np. wibracje), pomaga osobom niedosłyszącym, oraz znajdującym się w hałasie.

Popularna aplikacja Endomondo monitorująca aktywność sportową, oprócz wyświetlania informacji na ekranie urządzenia, wykorzystuje także komunikaty głosowe. Osoby podczas biegania czy jazdy na rowerze nabierają ograniczeń, które zwykle charakteryzują osoby z dysfunkcjami wzroku lub słuchu – nie mogą więc długo wpatrywać się w wyświetlacz telefonu lub komfortowo go obsługiwać.

3. Wyszukiwanie głosowe

Technologia voice search dostępna jest zarówno na urządzeniach mobilnych jak i desktopowych, jednak jej znaczenie jest znaczne większe w przypadku tych pierwszych. Dostosowanie witryny pod voice search jest istotne nie tylko z uwagi na osoby niewidome lub z dysfunkcją ruchu, ale także pozostałych użytkowników, których chwilowe ograniczenia uniemożliwiają stosowanie tradycyjnych metod wyszukiwania. Dzięki voice search możliwe jest także zwiększenie bezpieczeństwa, np. podczas jazdy samochodem.

Voice search zdobyło dużą popularność na rynkach azjatyckich, głównie z uwagi na specyfikę wielu tamtejszych języków – dużo łatwiej jest wypowiedzieć daną komendę, niż wpisywać dużą liczbę znaków na małej klawiaturze.

55% nastolatków oraz 41% dorosłych korzysta z mobilnego wyszukiwania głosowego więcej niż raz dziennie.¹¹

4. Rola Facebooka

Spełniając swoją misję łączenia ludzi z całego świata, Facebook wprowadził funkcję na urządzenia z systemem iOS oraz Android, która pozwala osobom niewidomym ‘zobaczyć’ publikowane zdjęcia. Rozwiązanie polega na automatycznym generowaniu opisu zdjęcia przy użyciu technologii rozpoznawania obiektów. Do tej pory, osoba słyszała tylko imię osoby, która udostępniła zdjęcie, poprzedzone wyrazem „zdjęcie”. Teraz usłyszy jego zawartość – listę elementów, które zawiera obraz.¹²

„Obraz może zawierać: trzy osoby, uśmiechnięte, na zewnątrz”